F A R Z I N

محققین توانسته‌اند پلیمر سنتزی به پروتئین‌های خونی اضافه کنند که باعث می‌شود این پروتئین برای رساندن اکسیژن به ماهیچه‌ها، ‌دیگر نیازی به آب نداشته باشد. بنابراین، شاید زندگی روی سایر سیارات بدون آب هم امکان‌پذیر باشد.

یکی از مولفه‌هایی که در جستجوی حیات در نقاط دیگر جهان به طور معمول در نظر گرفته می‌شود،‌ وجود آب است. در واقع، تصور بر این است که حیات،‌ دست‌کم به شکلی که ما می‌شناسیم،‌ بدون آب امکان‌پذیر نیست.

اما شاید باید دید خود را تغییر بدهیم. به نظر می‌رسد محققین کلید تازه‌ای برای دستیابی به حیات یافته‌اند،‌ امکانی جدید بدون نیاز به آب.

به گزارش پاپ‌ساینس، محققین بر پایه مطالعات جدید خود چنین عنوان می‌کنند که لازم نیست از این بعد،‌ وقتی در سایر سیاره‌ها به دنبال آثاری از حیات می‌گردیم، وجود آب را شرطی اساسی و لازم بدانیم. به گفته آن‌ها، پروتئینی که اکسیژن را به ماهیچه‌ می‌رساند، می‌تواند بدون آب و با استفاده از یک پلیمر سنتزی به جای آن، ‌این کار را انجام دهد.

ادام پریمن از دانشگاه بریستول واقع در انگلستان، در مطالعه جدید خود، ‌پروتئین میوگلولبین (پروتئینی در خون که اکسییژن را منتقل می‌کند) را از مولکول‌های آب آن جدا کرد و به جای آن، یک ماده سنتزشده قرار داد.

این ماده پلیمری، مانند یک پوشش عمل می‌کند و به نوعی پروتئین‌ها را مرطوب می‌کند و توده‌ای مایع از آن‌ها می‌سازد.

این تغییر در حالی اتفاق می‌افتد که هیچ حلال یا مایع دیگری وجود ندارد که آن‌ها را بپوشاند یا به آن‌ها در حرکت کمک کند. به نظر می‌رسد که این پروتئین می‌تواند در غیاب پوشش آبی که حالت چسبندگی خود را از آن می‌گیرد، باز هم به فعالیت طبیعی خود ادامه دهد.

پریمن در این‌باره می‌گوید: «پروتئین‌ها خودشان مایع لازم هستند.»

وی به اتفاق همکارانش به مشاهده پروتئین‌های تغییریافته پرداخت و به این نتیجه رسید که آن‌ها در واقع خیلی هم خوب عمل می‌کنند، به همان خوبی که پروتئین‌ها در حضور آب عمل می‌کنند. حتی در این حالت، ‌اتصال خود با اکسیژن را هم حفظ می‌کردند،‌ قابلیتی که برای عملکرد میوگلوبین ضروری است.

اما از ماجرای موجودات بیگانه و حیات فرازمینی که بگذریم، برای زندگی ما،‌ چه اهمیتی دارد که پروتئین بدون آب داشته باشیم؟

به گفته محققین، از پروتئین تغییریافته می‌توان برای بستن جراحت‌ها استفاده کرد تا اکسیژن به پوست برسد. البته این یافته بدان معنا نیست که حیاتی که ما می‌شناسیم، کلا بدون آب دوام می‌آورد،‌ چون پروتئین به این شکل هرگز در طبیعت دیده نشده است.

اما آیا ممکن است بتوانیم از این یافته برای تولید پروتئین‌های خونی بدون آب استفاده کنیم که برای انتقال آسان‌تر باشند؟ در واقع خون مصنوعی همین حالا هم وجود دارد، اما شاید نسخه‌های آینده آن دیگر نیازی به آب نداشته باشد.

از طرف دیگر، یکی از بزرگ‌ترین موانع زندگی در سیارات دیگر، فقدان آب و هزینه‌های بسیار گزاف انتقال آب به آن نقاط است.

اما شاید انسان‌های آینده با خون حاوی پلیمر و فاقد آب، بتوانند بدون آب روی کرات دیگر دوام بیاورند.